Wéér geen extra pensioen in 2016
Geplaatst op 07 januari 2016
Nederlandse pensioenfondsen verloren vorig jaar gezamenlijk 140 miljard euro. Dat is zo'n 9.000 euro per inwoner. De dekkingsgraad, het percentage dat gebruikt wordt om aan te geven of de fondsen voldoende in kas hebben, daalde navenant. Gemiddeld is die dekkingsgraad nog maar 102 procent. Conclusie: gepensioneerden hoeven in 2016 geen indexatie te verwachten.
Waarom is het belangrijk dat pensioenfondsen indexeren? Indexatie is het verhogen van het pensioen met het percentage van de inflatie. Omdat geld elk jaar iets in waarde daalt, zou een pensioenuitkering zonder indexatie ook steeds minder waard worden. Het meestijgen met de inflatie is dus geen extraatje van de fondsen, maar bittere noodzaak om waardevast te blijven.
Wanneer mag een pensioenfonds indexatie toepassen?
De regels voor indexatie zijn in 2015 aangescherpt. Voor een pensioenfonds mag besluiten om de pensioenen gedeeltelijk mee te laten stijgen met de inflatie, moet de dekkingsgraad van het fonds 110 procent of hoger zijn. Voor een volledige indexatie moet de dekkingsraad 130 procent zijn. Tot vorig jaar mochten fondsen al vanaf 105 procent indexeren.
Het percentage van 130 procent geldt ook voor fondsen die een na-indexatie willen doen. Dat gebeurt als een pensioenfonds één of meer jaren niet geïndexeerd heeft en besluit om die verhoging van de uitkeringen alsnog toe te kennen.
Voorbeeld: ABP
Ambtenarenpensioenfonds ABP heeft voor 2016 de pensioenen opnieuw niet verhoogd. De laatste keer dat ABP de uitkeringen verhoogde was in 2009. In de periode tussen 2008 en 2015 bedraagt de gemiste indexatie ten opzichte van de lonen in de overheids- en onderwijssector inmiddels 11,7%.
Veel fondsen zijn nog ver verwijderd van 110 procent, laat staan dat 130 procent op korte termijn haalbaar is. Vanwege de almaar strengere regels waar de fondsen zich aan moeten houden, wordt het steeds moeilijker om snel boven de indexatiegrens te komen.
Alleen kleine stapjes te verwachten
De financiële buffers van pensioenfondsen worden continu kritisch onder de loep genomen. Omdat die buffers momenteel laag zijn, hebben de fondsen amper ruimte om wat meer risico te nemen. Fondsen investeren dus veel in veilige, maar weinig renderende beleggingen, zoals staatsobligaties. Als de dekkingsgraad weer toeneemt, zal dat dus met kleine stapjes zijn.
Volgens sommigen is de pensioenproblematiek in Nederland slechts virtueel. Als de toezichtsregels niet waren gewijzigd, dan zouden vrijwel alle fondsen meteen uit de lappenmand zijn en indexatie jaarlijks probleemloos plaatsvinden. De realiteit is echter anders.
